صندوق قابل معامله در بورس یا etf نوعی صندوق سرمایه گذاری با دارایی‌های متنوع است. مدل این صندوق به صورتی است که در ساعات باز بودن بازار می‌توان یک یا چند واحد از آن را خرید و فروش کرد.
در این مقاله توضیح دادیم که صندوق etf چیست و چه انواعی دارد. همچنین به مزایا و معایب صندوق‌های قابل معامله پرداخته شده است. بررسی ویژگی‌های صندوق‌های etf، معرفی بهترین صندوق‌های قابل معامله و جزئیات این صندوق‌ها را می‌توانید در ادامه این مقاله بخوانید.
فهرست موضوعات مقاله
صندوق etf چیست؟
صندوق قابل معامله در بورس یا etf از دارایی‌های متفاوت مثل سهام، انواع اوراق بهادار، اوراق درآمد ثابت و… تشکیل می‌شود. تنوع دارایی‌ها در etf به سرمایه گذاران کمک می‌کند تا در چندین دارایی مثل مجموعه‌ای از سهام، اوراق مشارکت و… سرمایه گذاری کنند. این موضوع باعث می‌شود تا ریسک سرمایه گذاری کاهش پیدا کند.
اگر بخواهیم تخصصی تر صندوق etf را تعریف کنیم باید بگوییم که این صندوق‌ها از نظر نحوه خرید و فروش در برابر صندوق مبتنی بر صدور و ابطال قرار می‌گیرند. این صندوق‌ها به راحتی همانند سهام قابل خرید و فروش‌اند و با یک جستجوی ساده نماد صندوق در سامانه کارگزاری می‌توانید در لحظه آنها را معامله کنید.
ETF مخفف چه کلمه انگلیسی است؟
عبارت اختصاری ETF مخفف کلمه انگلیسی Exchange Traded Fund است، که به صورت دقیقا به فارسی صندوق قابل معامله یا قابل خرید و فروش می‌شود. در ادامه با مقایسه این نوع از صندوق‌ها با صندوق‌های مشترک معنا و عملکرد این شیوه سرمایه گذاری بورسی را بهتر درک خواهید کرد.
تفاوت صندوق های ETF با صندوق های سرمایه‌گذاری مشترک در چیست؟
در ابتدای مقاله گفتیم که صندوق های ETF از نظر شکل ساختاری شباهت بسیاری با صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک (mutual fund) دارند. تنها تفاوت آنها در شیوه معامله است. صندوق‌های مشترک فقط در پایان روز و پس از محاسبه NAV قابل خرید و فروش‌اند؛ در صورتی که etf مثل سهام هر موقع از روز معامله می‌شود.
قابل معامله بودن در طول روز باعث شده تا صندوق قابل معامله، نقد شوندگی سریع‌تری داشته باشد و با توجه به بهره‌مندی از مزیت معافیت مالیاتی کم هزینه‌تر هم باشند. صندوق‌های قابل معامله انواع مختلفی هم دارند که در ادامه به معرفی و بررسی هر کدام از آنها خواهیم پرداخت.
انواع صندوق‌های قابل معامله (etf) در بورس
انواع ETFها خیلی گسترده است. چون یک صندوق قابل معامله می‌تواند از انواع مختلف سرمایه مثل سپرده بانکی، سهام، پول نقد، سکه و طلا، ارز، شمش، اوراق درآمد ثابت یا ترکیبی از این موارد ایجاد شده باشد. با این توضیح می‌توانید لیست صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس را در ادامه بخوانید.
صندوق با درآمد ثابت
در این نوع صندوق میزان و مقدار رشد مشخص می‌شود. یعنی اگر یک واحد از آن را بخرید، به مقدار مشخصی درآمد کسب می‌کنید. شما می‌توانید در هر بازه زمانی در این صندوق‌ها سرمایه گذاری داشته باشید. ترکیب دارایی صندوق درآمد ثابت etf معمولا حداقل 70 درصد اوراق مشارکت بانکی و سپرده بانکی یا سایر اوراق با درآمد ثابت است؛ یک سرمایه گذاری کم ریسک و بدون ضرر برای تازه واردها.
صندوق سهام ای تی اف
شکل این صندوق‌ها کاملا از اسمشان پیداست. صندوق سهام ای تی اف معمولا از تعدادی سهام تشکیل شده و طبق توافق انجام شده با کارگزاری در سود و زیان این صندوق‌ها شریک خواهید بود. البته صندوق می‌تواند اصل پول شما را تضمین کند و در این صورت ضامن زیان صندوق خواهد بود و نه ضامن سود آن.
صندوق مختلط
از ترکیب دو حالت قبلی، صندوق مختلط ایجاد می‌شود. در این حالت 40 درصد دارایی از سهام، 40 درصد اوراق درآمد ثابت و 20 درصد نهایی هم از بین سهام یا اوراق انتخاب می‌شود.
صندوق بازار خارجی
در کنار صندوق‌های etf داخلی می‌توان به صندوق‌های خارجی هم اشاره کرد. در این حالت می‌توانید حتی با اطلاعات کم از بازارهای خارجی، وارد سرمایه گذاری در این حوزه شده و سود کنید.
صندوق ارزی
دارایی‌های این صندوق‌ها عمدتا از نوع ارز هستند و بازار این صندوق هم فارکس است.
صندوق صنعتی
در این نوع از صندوق‌ها همه دارایی‌ها معمولا از یک صنعت خاص انتخاب می‌شود. برای مثال ممکن است صندوق etf از نوع صندوق پتروشیمی باشد.
صندوق کالایی
در این نوع از صندوق‌ها دارایی‌ها به جای آنکه از نوع سهام و اوراق باشند، به شکل کالایی هستند. صندوق‌های طلا یا سایر فلزات از همین نوع صندوق‌هاست.
صندوق etf طلا
همانطور که گفته شد، این نوع از صندوق‌ها از نوع کالایی هستند و بیشتر دارایی‌های آن از نوع طلا و سکه است.
در ادامه با بررسی مزایای سرمایه گذاری در صندوق‌های قابل معامله با کارکرد بیشتر این صندوق‌ها آشنا خواهید شد.
مزیت‌های سرمایه گذاری در صندوق‌های قابل معامله
صندوق‌های قابل معامله نوعی سرمایه گذاری کم ریسک هستند که نظر بسیاری از افراد را به خود جلب می‌کنند. از این منظر این صندوق‌ها مزایای بسیاری هم دارند که در ادامه به بررسی مزایای استفاده از صندوق‌های ETF خواهیم پرداخت.
نداشتن صف خرید و فروش
برای خرید و فروش این صندوق‌ها صف ایجاد نمی‌شود و در طول روز قابل معامله‌اند؛ یعنی مثل صندوق‌های مبتنی بر صدور و ابطال در پایان روز قیمت گذاری نمی‌شوند.
کم هزینه بودن
هزینه این صندوق‌ها خیلی کم است و دلیل آن هم معافیت مالیاتی آن‌هاست. با توجه به اصل 44 قانون اساسی صندوق‌های ای تی اف معاف از مالیاتند. هزینه این صندوق‌ها تنها شامل هزینه عملیاتی و مدیریت صندوق می‌شود.
نقد شوندگی بهتر و خرید و فروش آسان تر
نقد شوندگی این صندوق‌های خیلی مطلوب است؛ یعنی شما به راحتی می‌توانید آنها را خرید و فروش کنید. مبلغ هم نهایتا ظرف 3 روز به حساب شما واریز می‌شود و کارکردی شبیه خرید و فروش سهام دارد.
شفافیت بالای صندوق etf
ارزش صندوق etf براساس nav یا ارزش خالص دارایی محاسبه می‌شود و این موضوع باعث شده تا شفافیت این صندوق‌ها بسیار بالا باشد. ارزش دارایی این صندوق‌ها هر 15 ثانیه یا نهایتا چند ساعت یکبار منتشر می‌شود و در نهایت هر چه اختلاف قیمت بین nav و ای تی اف پایین تر باشد، یعنی شفافیت صندوق و ارزش دارایی‌های آن پایین‌تر است. این صندوق‌ها هر روز باید گزارش‌های منظمی از ریز معاملات خود بدهند.
فرصتی عالی برای ساختن یک پورتفوی کم خطر
طیف دارایی‌ها در این صندوق‌ها خیلی گسترده و متنوع است و این یعنی اینکه دارایی شما در خطر نیست. حتی می‌توان تضمین داد که اگر سرمایه گذاری شما زیر نظر متخصصان حرفه‌ای بازار باشد، مطمئن باشید در این صندوق‌ها هیچ وقت متضرر نخواهید شد.
بهره مندی از معافیت مالیاتی
به این موضوع هم چندبار اشاره کردیم که این مدل از سرمایه گذاری یعنی بهره مند شدن از معافیت مالیاتی. به همین دلیل نیازی نیست که هزینه گزافی برای قرار دادن سرمایه خود در این صندوق‌ها بدهید.
معایب صندوقetf
صندوق‌های قابل معامله در بورس با اینکه خیلی پر طرفدارند و سرمایه گذاری در آنها ریسک بسیار کمی دارد، اما دارای معایبی هم هستند. برخی از ضعف‌های صندوق‌های etf را در ادامه بررسی کردیم.
پایین بودن بازده سود
به خصوص در صندوق‌های سهامی و در وضعیت منفی بازار ممکن است بازده سود صندوق etf پایین باشد. البته اگر کارشناسان خبره وضعیت صندوق را بررسی کنند، این موضوع کمتر پیش می‌آید.
برخوردار نبودن از سود سایر سهام
در برخی موارد، سرمایه گذار باید بلند مدت فکر کند و به دنبال سود 10 تا 15 سال آینده صندوق باشد. در این صورت نمی‌توان از تغییرات قیمت روز سهام بهره مند شد و نسبت به خرید و فروش سهام به صورت مستقیم سود کمتری به دست می‌آید.
نقد شوندگی کمتر
چون ترکیب صندوق‌های etf زیاد است، در برخی از این صندوق‌ها می‌توان مشاهده کرد که نقد شوندگی پایین است.
تنوع نداشتن
برخی از صندوق‌های etf مثل صندوق کالا یا صندوق‌های یک صنعت معمولا محدود به یک حوزه سرمایه گذاری‌اند و به همین دلیل تنوع بالایی ندارند. ممکن است این موضوع باعث بشود تا درصد ریسک صندوق بالا برود.
نداشتن حق حضور در مجامع
با سرمایه گذاری در صندوق امکان شرکت در مجامع سهام آن صندوق وجود ندارد. همین موضوع باعث می‌شود که نتوانید به صورت مستقیم فعالیت کنید. البته اگر حرفه‌ای نیستید، این موضوع یک حسن می‌تواند باشد.
دسترسی نداشتن به مدیریت سبد سهام
با سرمایه گذاری در صندوق‌های ای تی اف امکان مدیریت مستقیم روی سرمایه گذاری وجود ندارد. در این حالت شما در واقع سبدی را خریده‌اید که تحت مدیریت افراد دیگری است. این موضوع شاید در ظاهر عیب بزرگی باشد، اما اگر دارایی شما تحت مدیریت افراد حرفه‌ای قرار بگیرد چی؟ جالب است بدانید که مهمترین ویژگی صندوق‌های etf همین است و در ادامه به طور کامل آن را توضیح دادیم.
ویژگی کلیدی صندوق قابل معامله در بورس چیست؟
مهترین ویژگی صندوق قابل معامله در بورس فرصتی است که نصیب افراد تازه وارد در حوزه سرمایه گذاری می‌شود. افراد تازه وارد می‌توانند با سرمایه گذاری در صندوق‌های قابل معامله به راحتی و با کمترین هزینه سرمایه خود را در اختیار کارشناسان خبره بازارهای مالی قرار بدهند.
حتما پیشنهاد می‌کنیم که اگر اطلاعات کمی در خصوص بازارهای سرمایه گذاری دارید، از این فرصت خوب استفاده کنید و با سرمایه گذاری در صندوق‌های بورسی و به خصوص صندوق‌های etf سرمایه خود را تحت نظر افراد خبره چند برابر کنید.
پیشنهاد می‌کنیم با ثبت نام در داراتو سرمایه خود را به دست افراد خبره در حوزه‌های مالی بپردازید و با خیال راحت و صرف وقت کم سرمایه گذاری خود را شروع کنید.
بهترین صندوق قابل معامله در بورس برای سرمایه گذاری کدام است؟
برای انتخاب بهترین صندوق قابل معامله در بورس باید به چند معیار زیر توجه کرد:
- میزان ریسک پذیری سرمایه گذار
- بررسی میزان تحمل سهام دار از نظر زمانی
- میزان مبلغ قرار داده شده
- سابقه صندوق
- عملکرد مدیران صندوق
- وضعیت اقتصادی و بازار
به طور کلی می‌توان گفت که بهترین صندوق‌های etf باید زیر نظر کارگزاری قابل اعتماد و با سابقه باشند. در داراتو هم به این موضوع کاملا توجه شده است و به همین دلیل تمام فعالیت‌های سرمایه گذاری زیر نظر کارگزاری آگاه انجام می‌شود. پیشنهاد می‌کنیم فرصت سرمایه گذاری در داراتو را از دست ندهید.
میزان سود دهی صندوق etf چقدر است؟
میزان سوددهی صندوق‌های قابل معامله در بورس با توجه به نوع صندوق انتخابی متفاوت است. اما به طور کلی می‌توان گفت که سود etf در برخی از صندوق‌ها تضمین شده است.
شما می‌توانید این سود را به صورت نقدی و ثابت دوره‌ای یا به صورت سود حاصل از اختلاف قیمت خرید و فروش واحدهای صندوق دریافت کنید.
صندوق‌های قابل معامله متناسب با سطح ریسک چه افرادی هستند؟
توضیحاتی که در این مقاله ارائه کردیم، کاملا نشان می‌دهد که ETF برای چه افرادی مناسب است. به طور کلی می‌توان گفت که افراد با سطح ریسک متوسط می‌توانند در هر یک از صندوق‌های etf سرمایه گذاری کنند.
پیشنهاد می‌کنیم برای شناخت سطح ریسک خود وارد صفحه آزمون ریسک سنجی داراتو شوید و ببینید که کدام صندوق برای شروع سرمایه گذاری شما مناسب است.
نحوه شروع سرمایه گذاری در صندوق قابل معامله
کافی است که در گام اول کد بورسی خود را از سامانه سجام گرفته، سپس در یک کارگزاری معتبر ثبت نام کنید. پس از آن از طریق پنل معاملاتی کارگزاری مورد نظر صندوق etf مناسب خود را خرید و فروش کنید.
حداقل سرمایه برای خرید صندوق قابل معامله در بورس
شما برای سرمایه گذاری در صندوق etf خیلی قرار نیست با مبلغ بسیار بالایی وارد شوید. با یک هزینه خیلی پایین مثلا 500 هزار تومان هم می‌توانید سرمایه گذاری خود را شروع کنید.
صندوق های قابل معامله در بورس ( etf ) شامل چقدر کارمزد می شوند؟
براساس نوع صندوق قابل معامله کارمزد هم تفاوت پیدا می‌کند. در ادامه کارمزد سه نوع صندوق را شرح دادیم.
صندوق سهامی: کارمزد خرید: ۰.۴۶۴ درصد / کارمزد فروش: ۰.۴۷۵ درصد
صندوق مختلط: کارمزد خرید: ۰.۲۴۳۶ درصد / کارمزد فروش: ۰.۲۶۴۵ درصد
صندوق درآمد ثابت: کارمزد خرید: ۰.۷۲۵ درصد / کارمزد فروش: ۰.۷۲۵ درصد
ساعت معاملات صندوق etf
ساعت معاملات صندوق etf با ساعت معاملات شرکت‌های بورس کمی متفاوت است. آنطور که سازمان بورس اعلام کرده زمان معاملات صندوق قابل معامله در بورس از 9 صبح تا ساعت 15 است.
سخن پایانی
در این مطلب قصد ما این بود که شما را با صندوق قابل معامله در بورس یا صندوق etf آشنا کنیم. همانطور که توضیح دادیم صندوق‌های قابل معامله در بورس در ساعات کاری سازمان اوراق بهادار خرید و فروش می‌شوند. همچنین در این مطلب توضیح دادیم که انواع صندوق etf چیست و کارمزد آنها چقدر است.
در پایان شما می‌توانید سؤالات و نظرات خود را در قسمت دیدگاه‌ها وارد کنید. کارشناسان ما در سریع‌ترین زمان ممکن پاسخگوی شما خواهند بود. همچنین با تماس با پشتیبانی می‌توانید با کارشناسان ما به صورت تلفنی صحبت کنید.