صندوق جسورانه به صندوق‌هایی گفته می‌شود که دارایی موجود در آن‌ها برای راه اندازی و سرمایه گذاری در کسب و کارهای نوپا یا استارت آپ ها استفاده می‌شود و یکی از پر ریسک‌ترین صندوق‌های سرمایه گذاری بازار است.
جالب است بدانید که طبق آمارهای جهانی 90 درصد کسب و کارهای نوپا همان سال اول شکست می‌خورند و البته 10 درصد باقی مانده در همان سال اول به رشدی باورنکردنی می‌رسند. با این آمار و ارقام، سرمایه گذاری در حوزه استارتاپ‌ها مثل بازی کردن با دم شیر است؛ اما آیا واقعا این طور است؟
در این مطلب قرار است به تعریف صندوق جسورانه بورسی بپردازیم و همچنین وضعیت بازدهی این صندوق‌ها را در بازار بررسی کنیم. اگر سرتان درد می‌کند برای سرمایه گذاری پر ریسک و پر بازده و حمایت از کسب و کارهای نوپا، در ادامه مطلب همراه داراتو باشید.
فهرست موضوعات مقاله
صندوق جسورانه چیست
صندوق جسورانه که در انگلیسی (venture capital fund) نامیده می‌شود، نوعی از صندوق‌های سرمایه گذاری است که دارایی‌های آن به سرمایه گذاری در کسب و کارهای نوپا یا همان استارت‌آپ‌ها اختصاص پیدا می‌کند. در واقع سرمایه گذارانی که می‌خواهند در کسب و کارهای نوپا سرمایه گذاری کنند، می‌توانند پول خود را در این صندوق قرار دهند.
به طور معمول چون استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های کوچک قادر به پرداخت وام‌های بانکی و تسهیلات بانکی با سود برگشتی بالا نیستند، باید سرمایه گذار پیدا کنند. اما پیدا کردن سرمایه گذار معتمد و پر ریسک کار بسیار سختی است و به همین دلیل صندوق‌های جسورانه می‌توانند این کار را برای این استارت آپ‌ها تسهیل کنند.
ریسک سرمایه گذاری در صندوق جسورانه بالاست، اما در مقابل بازدهی آن هم ممکن است بالا باشد. در کنار بازدهی بالا، این صندوق‌ها می‌توانند باعث کارآفرینی، توسعه فناوری و رشد اشتغال در کشور شوند. به همین منظور می‌توانند برای افرادی که دغدغه‌های این چنینی دارند، مقصدی مناسب برای سرمایه گذاری باشند.
علت نام‌گذاری صندوق جسورانه بورسی
دلیل اصلی نام گذاری صندوق جسورانه، خطرپذیری آن است. دارایی موجود در این صندوق‌ها در کسب و کارهای نوپا سرمایه گذاری می‌شود و قطعیتی در خصوص موفقیت این کسب و کارها وجود ندارد. در صورتی که این شرکت‌های نوپا موفق شوند، سود حاصل از این سرمایه گذاری خیلی بیشتر از سرمایه گذاری‌های دیگر خواهد بود.
در مقابل احتمال از دست رفتن کل سرمایه افراد کم نیست. شرکت‌های نوپا ممکن است به هر دلیلی، مثلا سیاست‌های کلی کشور یا وضعیت اقتصادی، نتوانند به نتیجه برسند و منحل شوند. در این صورت ضرر بسیاری را به سرمایه گذاران وارد خواهند کرد. به همین منظور شخصی که قصد سرمایه گذاری در صندوق جسورانه را دارد باید ریسک پذیری بسیار بالایی داشته باشد.
بررسی دارایی‌های صندوق جسورانه
عمده دارایی صندوق جسورانه به سهام شرکت‌های نوپا یا استارت‌آپ‌ها تعلق دارد. با توجه به قانون سازمان بورس این صندوق‌ها بین 50 تا 60 درصد دارایی را به سهام این شرکت‌ها اختصاص می‌دهند. سایر دارایی‌ها همانند صندوق‌های دیگر به اوراق درآمد ثابت یا سپرده‌های بانکی تعلق می‌گیرد. این کار باعث می‌شود تا ضرر صندوق کاهش پیدا کند.
از طرفی مدیریت صندوق‌ها مثل مدیریت سایر صندوق‌های سرمایه گذاری از اصل سبد چینی و سبدگردانی هم بهره می‌گیرد. به همین منظور دارایی‌های متنوعی در صندوق قرار می‌گیرد و با توجه به وضعیت سهام شرکت‌ها این دارایی‌ها همواره تغییر می‌کنند. این کار باعث می‌شود تا ریسک سرمایه گذاری در صندوق جسورانه کاهش پیدا کند.
چه افرادی می‌توانند در صندوق بورسی جسورانه سرمایه گذاری کنند؟
پرسونا یا شخصیت مناسب برای سرمایه گذاری در صندوق جسورانه بورسی فردی است که ریسک مالی بالایی دارد. این سرمایه گذار باید خودش را برای ریسک‌های سیستماتیک و غیر سیستماتیک بازار آماده کند. همچنین در کنار این ریسک‌ها با موارد دیگری مثل رقابت با سایر شرکت‌ها، قوانین و مقررات، مقیاس پذیری شرکت، خروج از سرمایه گذاری و مواردی از این دست روبروست.
از طرفی هر چه ریسک سرمایه گذاری بالا باشد، احتمال بازدهی بالاتر هم وجود دارد. به همین دلیل این شخصیت ممکن است فردی باشد که می‌خواهد سرمایه گذاری‌اش بازدهی بالایی داشته باشد. این فرد همچنین برای بدست آوردن این بازدهی باید صبر زیادی هم داشته باشد. البته ممکن است خیلی از شرکت‌های نوپا با سرعت بالایی به شکوفایی برسند و سهامداران سود خوبی کسب کنند.
در کل می‌توان گفت مخاطب صندوق جسورانه بیشتر از آنکه افراد حقیقی باشند، شرکت‌های حقوقی‌اند. مشتری اصلی این صندوق‌ها شخصیت‌های حقوقی مثل صندوق‌های بازنشستگی، شرکت‌های بیمه، نهادهای مالی و موسساتی از این دست هستند.
تفاوت صندوق جسورانه با صندوق های دیگر
صندوق‌های جسورانه با توجه به دارایی متفاوتی که دارند از نظر عملکرد، بازدهی و ریسک با سایر صندوق‌ها تفاوت‌های بسیاری دارند. می‌توان گفت ریسک سرمایه گذاری جسورانه از همه صندوق‌ها بالاتر است و در مقابل می‌توانند بازدهی بسیار بالایی هم داشته باشند. همین دو عامل باعث شده است تا افق سرمایه گذاری در صندوق جسورانه بلند مدت‌تر باشد.
با این وجود اصلی ترین وجه تمایز این صندوق نسبت به صندوق‌های دیگر در نوع دارایی آن است. برای مثال فردی که در صندوق طلا سرمایه گذاری می‌کند اطمینان خاطری دارد که این کالا همیشه در ایران بازاری رو به رشد داشته است. در حالی که در صندوق جسورانه نمی‌توان قاطعانه نظر داد که شرکت‌های نوپا به نتیجه خواهند رسید و سود کسب می‌کنند.
بهترین صندوق سرمایه گذاری جسورانه
صندوق‌های جسورانه از سال 95 وارد بازار سرمایه شدند و از آن سال تا اکنون صندوق‌های بسیاری معرفی شدند. در ادامه به معرفی برخی از آن‌ها خواهیم پرداخت.
لیست صندوق های جسورانه
صندوق های جسورانه آشناتک
نماد: آشناتک
حوزه فعالیت: استارت آپ های زیست فناوری، سلامت، اطلاعاتی و ارتباطی، مواد پیشرفته و نانو
مدیر صندوق: کارگزاری سهم آشنا
صندوق جسورانه یکم آرمان آتی
نماد: آتی۱
حوزه فعالیت: حمایت از کسب‌وکار‌های نوپا در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات
مدیر صندوق: شرکت مشاور سرمایه‌گذاری آرمان آتی
صندوق جسورانه توسعه فناوری آرمانی
نماد: آرمانی
حوزه فعالیت: حمایت از کسب‌وکار‌های نوپا در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، فناوری مالی، سلامت، پتروشیمی، آب و حوزه فرهنگ
مدیر صندوق: شرکت تامین سرمایه آرمان
صندوق جسورانه یکم دانشگاه تهران
نماد: تهران۱
حوزه فعالیت: حمایت از کسب‌وکار‌های نوپا در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات
مدیر صندوق: شرکت توسعه سرمایه‌گذاری دانشگاه تهران
صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه فناوری بازنشستگی
نماد: فنابا
حوزه فعالیت: حمایت از کسب‌وکار‌های نوپا در حوزه فناوری مالی با تمرکز بر فناوری بیمه‌ای و خدمات فاوای مورد نیاز صندوق‌های بازنشستگی
مدیر صندوق: شرکت سرمایه‌گذاری و خدمات بازنشستگی کشوری
صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه رویش لوتوس
نماد: رویش
حوزه فعالیت: حمایت از کسب‌وکار‌های نوپا در حوزه سلامت (سلول‌های بنیادی) و فناوری مالی
مدیر صندوق: شرکت تأمین سرمایه لوتوس پارسیان
صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه پارتیان
نماد: پارتین
حوزه فعالیت: حمایت از کسب‌وکار‌های نوپا در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، فناوری مالی (فین‌تک) و زیست‌فناوری
مدیر صندوق: شرکت پردازش اطلاعات مالی پارت
نحوه خرید صندوق جسورانه
صندوق‌های جسورانه همانند سایر صندوق‌های بورسی به صورت قابل معامله (ETF) و صدور و ابطالی هستند. به همین منظور در صورتی که صندوق از نوع قابل معامله باشد، شما می‌توانید با جستجوی نماد آن در پنل کارگزاری واحدهای مورد نظر خود را بخرید.
در صورتی هم که صندوق غیر قابل معامله باشد به صورت مستقیم از سایت صندوق یا مراجعه حضوری به کارگزاری می‌توان واحدهای آن را خرید. پیشنهاد می‌کنیم برای آشنایی بیشتر با خرید و فروش صندوق مطلب صندوق قابل معامله چیست را بخوانید.
مزایای سرمایه گذاری در صندوق جسورانه
شاید سرمایه گذاری جسورانه کمی ترسناک به نظر برسد اما صندوق‌هایی که برای این نوع از سرمایه گذاری ایجاد شده‌اند مزایایی دارند که باعث محبوبیت آن شدند.
بازدهی بالا: بازدهی صندوق جسورانه در بازه‌های زمانی طولانی‌تر بیشتر خواهد شد.
کمک به ایجاد کسب و کارهای نوپا: یکی از اصلی‌ترین مزایای صندوق جسورانه کارآفرینی و شکوفایی کسب و کار در کشور است. این مورد می‌تواند برای افرادی که دغدغه آبادانی کشور و اشتغال زایی دارند بسیار انگیزه دهنده باشد.
کنترل ریسک: همانطور که گفتیم ریسک سرمایه گذاری جسورانه بالاست، اما دارایی صندوق‌های جسورانه طوری ترکیب شده‌اند که تا حد زیادی ریسک سرمایه گذاری کنترل می‌شود.
معایب سرمایه گذاری جسورانه
صندوق‌های جسورانه به دلیل معایبی که دارند ممکن است برای همه افراد سرمایه گذار جذاب به نظر نرسند. برخی از این معایب را در ادامه خواهیم گفت.
بازگشت سرمایه: افراد سرمایه گذار نباید به میزان زیادی انتظار بازگشت سرمایه داشته باشند. اگر خیلی نگران بازگشت سرمایه هستید می‌توانید در صندوق درآمد ثابت یا صندوق‌های دیگری سرمایه گذاری کنید که درصد ریسک پایین‌تری دارند.
ریسک بالا: با اینکه در صندوق جسورانه مدیریت ریسک انجام می‌شود و ترکیب دارایی‌ها هم به صورتی است که درصد ریسک پایین باشد، اما همچنان ریسک سرمایه گذاری در این روش بالاست. در این روش تضمینی برای دریافت سود و بازگشت اصل پول وجود دارد و ممکن است کل سرمایه خود را از دست بدهید.
عدم بازدهی در کوتاه‌مدت: صندوق جسورانه نوعی از سرمایه گذاری بلندمدت است. مواردی مثل نوسان گیری از تورم و وضعیت عدم ثبات اقتصاد در این روش جایگاهی ندارند و به همین دلیل نمی‌توان از صندوق جسورانه انتظار سوددهی در بازه‌های کمتر از یک سال را داشت.
نقدشوندگی پایین: به دلیل بلندمدت بودن این روش سرمایه گذاری، نقدشوندگی آن بسیار پایین است.
نتیجه گیری؛ صندوقی مناسب جسوران صبور
در این مطلب توضیح دادیم که صندوق سرمایه گذاری جسورانه چیست و چه مزایا و معایبی دارد. همچنین در ادامه به معرفی صندوق‌های جسورانه موجود در کشور پرداختیم. همانطور که گفته شد سرمایه گذاری در صندوق جسورانه بورسی برای افرادی که دغدغه اشتغال‌زایی دارند و ریسک بالایی دارند می‌تواند گزینه مناسبی باشد.
از طرفی این صندوق‌ها ممکن است در بلند مدت بازدهی بسیار چشمگیری داشته باشند و همین موضوع می‌تواند سرمایه گذاران کلان را به سمت این نوع از سرمایه گذاری سوق دهد. امیدواریم در این مطلب توانسته باشیم به سوالات شما در خصوص صندوق جسورانه پاسخ دهیم. در پایان شما هم می‌توانید سؤالات خود را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید. تیم تحریریه داراتو در سریع‌ترین زمان ممکن پاسخگوی شما خواهد بود.