در جواب سؤال تحلیل تکنیکال چیست باید گفت که شرط ورود موفق به بازار بورس یادگیری تحلیل تکنیکال یا تحلیل فنی (Technical Analysis) است. چون همانطور نیکلاس دارواس، سرمایه گذار مشهور مجارستانی، گفته است:
«در بازار بورس باید به تحلیل اتکا داشت و نه پیشگویی»
تحلیل تکنیکال روشی مناسب و کارا برای پیش‌بینی قیمت‌ها در بازار با استفاده از تحلیل است. تحلیلگران فنی با بررسی تاریخچه، قیمت و حجم معاملات می‌توانند به پیش‌بینی‌های قابل اتکا برای خرید یا فروش سهم در بازار دست پیدا کنند.
در ادامه این مطلب به طور کامل به تعریف تحلیل تکنیکال پرداخته‌ایم و همچنین توضیح دادیم چه کاربردهایی دارد و مناسب چه افرادی است. پس از آشنایی با این روش تحلیل ممکن است شما هم از طرفداران پر و پا قرص آن شوید یا همانند مخالفان، این تحلیل را همواره و همه جا کارا ندانید.
فهرست موضوعات مقاله
تحلیل تکنیکال چیست
تحلیل تکنیکال (Technical Analyses) روشی کلاسیک برای بررسی بازارهای مالی است و با وجود چند قرن قدمت همچنان در بازارهای مالی استفاده می‌شود. از این تحلیل بیشتر در بازار بورس استفاده می‌شود و به دلیل استفاده از تکنیک‌های مختلف در این تحلیل به آن تحلیل تکنیکال می‌گویند.
تحلیلگران در این روش روند تغییر قیمت هر سهم را بررسی می‌کنند و با رصد رفتار سهام در خصوص خرید یا فروش سهام شرکت‌های مختلف تصمیم‌گیری می‌کنند. بررسی رفتارها در این تحلیل بسیار مهم است و تحلیلگر برای بررسی بازار باید به رفتارهای بازار توجه داشته باشد. در این روش بیش از هر چیز با تاریخچه معاملات در قالب نمودارهای مختلف سر و کار داریم و از طریق آن‌ها می‌توانیم روندهای آینده بازار را پیش‌بینی کنیم.
تحلیل تکنیکال به مثابه هنر:
گاهی تحلیل تکنیکال را به هنر تشبیه می‌کنند؛ چون تحلیلگر تکنیکال باید هنر پیش‌بینی، هنر تحلیل و هنر تصمیم‌گیری داشته باشد. تحلیلگر باید بتواند پیش از افراد فعال در بازار تغییر روند را پیش بینی کند، باید بتواند نمودارها و تغییرات قیمت را تحلیل کند و از آن مهم‌تر در خصوص خروج از سهم یا خرید آن تصمیم‌گیری کند.
به طور کلی تحلیل تکنیکال را می‌توان به سه شکل تعریف کرد:
- بررسی تاریخی نوسان‌های قیمت در گذشته به منظور پیش بینی تغییر قیمت هر سهم در آینده
- بررسی رفتار بازار بر اساس مشاهده نمودار قیمت، میانگین گرفتن از متحرک قیمت‌ها، میزان حجم معامله، بررسی حجم معاملات بازار، پیدا کردن الگوها و شاخص‌های مهم دیگر تحلیل تکنیکال
- بررسی تغییر قیمت و حجم معاملات بدون در نظر گرفتن عوامل مؤثر بنیادین در بازار
تحلیلگران تکنیکال از طریق بررسی بازار می‌توانند استراتژی معاملاتی تعیین کنند و با پیدا کردن فرصت‌های معاملاتی به سرمایه گذاران کمک کنند تا تجربه بهتری از فعالیت در بازار داشته باشند.
نکته مهم درباره تحلیل تکنیکال این است که برای استفاده از این روش تحقیقی حتما باید سوابق تاریخی معاملاتی در دست باشد، به همین دلیل از این روش نمی‌توان برای بررسی سهام شرکت‌های تازه تاسیس شده یا تازه وارد شده در بورس استفاده کرد.
تاریخچه تحلیل تکنیکال
تحلیل تکنیکال روشی قدیمی و کلاسیک به حساب می‌آید. حدود سه قرن است که تحلیلگران بازار از شاخص‌های این تحلیل و نمودارهای تکنیکال برای بررسی رفتار بازار استفاده می‌کنند.
چارلز داو (Charles Dow)، بنیان گذار وال استریت ژورنال، نخستین تحلیل‌گری بود که از این روش تحلیل برای بررسی بازار سهام در آمریکا استفاده کرد. از زمان داو تا به امروز الگوها و تکنیک‌های بسیاری در تحلیل تکنیکال وارد شده و این تحلیل را ارتقا داده است.
برای مثال استفاده از الگوهای کندلی که به الگوی ژاپنی هم معروف است به دوران تاجران ژاپنی باز می‌گردد که از این روش برای معامله برنج در زمین‌های کشاورزی استفاده می‌کردند. با اینترنتی شدن فرآیند خرید و فروش سهام استفاده از تحلیل تکنیکال و الگوهای آن رواج بیشتری پیدا کرده است.
همچنین ابزارهای تحلیل نموداری آنلاین باعث شدند تا استفاده از این روش‌های تحلیلی بازار ساده‌تر شود و بسیاری از افراد به دنبال یادگیری آن باشند. از طرفی دسترسی به آرشیو اطلاعات تاریخی سهام شرکت‌ها هم ساده‌تر شده است. شاید بتوان گفت همین تغییرات و پیشرفت‌ها باعث شده‌اند، تحلیل تکنیکال از 300 سال پیش تا اکنون تحلیلی محبوب و پر کاربرد باشد.
تحلیل تکنیکال چه چیزهایی را نشان می‌دهد
تحلیل تکنیکال روشی برای تفسیر نوسان و حرکات قیمت هر سهم است. تحلیلگران حرفه‌ای با این روش می‌توانند پیش بینی کنند که روند کنونی ادامه‌دار است یا خیر و چه زمانی روند نزولی یا صعودی سهام دوباره باز خواهد گشت.
همچنین از طریق بررسی نمودار قیمت می‌توان نقاط خروج و ورود را نشان داد. این روش برای سرمایه گذاری‌های کوتاه مدت در بازار بورس بسیار تاثیرگذار است. با این حساب از طریق تحلیل تکنیکال می‌توان به موارد زیر دست پیدا کرد:
- تفسیر نوسان قیمت
- پیش بینی رفتار سهم
- پیدا کردن نقاط ورود و خروج
اصول تحلیل تکنیکال
به طور کلی در تحلیل تکنیکال سه اصل مهم و کلیدی زیر در نظر گرفته می‌شود:
همه اطلاعات لازم را می‌توان از نمودار قیمت پیدا کرد
نمودار قیمت؛ اساس تحلیل تکنیکال است. تحلیلگران تکنیکال باور دارند که عوامل تاثیرگذار بر قیمت را می‌توان در نمودارها پیدا کرد. باور اصلی آن‌ها این است که از طریق تحلیل قیمت می‌توان به همه اطلاعات مورد نیاز دست پیدا کرد. در این روش تحلیل کاری با عوامل اقتصادی و سیاسی و موارد بنیادین دیگر نداریم. به همین دلیل تحلیل تکنیکال روشی مناسب برای سرمایه گذاری‌های کوتاه مدت است.
تاریخ تکرار پذیر است
تحلیلگر تکنیکال به تاریخ اعتماد دارد و معتقد است، خریداران و معامله‌گران بورسی همواره در برابر نوسانات قیمت رفتار مشابهی از خود نشان می‌دهند. به همین دلیل در این تحلیل می‌توان الگوهای نموداری تاریخی ترسیم کرد و از آن‌ها برای تحلیل قیمت‌ها استفاده کرد.
قیمت‌ها همواره تابع روندی مشخص هستند
در این روش هر تحلیلگر باید توان پیش بینی روندهای بازار را داشته باشد. روند بازار ممکن است صعودی یا نزولی باشد. تحلیلگران همواره معتقدند که روندها مشخص و قابل پیش‌بینی‌اند. تنها چیزی که ممکن است پیش‌بینی را با خطا مواجه کند، عوامل خارجی است و می‌توان گفت تحلیل تکنیکال در برابر این موضوع کاملا بی‌دفاع و آسیب پذیر است.
ابزارهای تحلیل تکنیکال
تحلیل تکنیکال علم ابزارها و روش‌هاست، به طوری که برای ورود بهتر به این دنیای تحلیلی باید ابزارهای مهم این روش را یاد بگیرید. در ادامه چند تا از مهمترین و پرکاربردترین ابزارهای تحلیل تکنیکال را معرفی کرده‌ایم.
مهمترین ابزارهای تحلیل تکنیکال از قرار زیر است:
- روندشناسی
- خطوط حمایت و مقاومت
- اندیکاتورها
- ایچیموکو
روند شناسی
روندشناسی به دو صورت روند مثبت و روند منفی در نظر گرفته می‌شود. در روند شناسی جهت کلی بازار و نمودار قیمت دارایی نشان داده می‌شود. تحلیلگران تکنیکال با استفاده از روند، مسیر معاملات خود را ترسیم می‌کنند و برای شناسایی روند بازار از خط روند استفاده می‌کنند.
خط روند با ترسیم خطوط بین نقاط اوج برای روندهای نزولی و نقاط قعر برای روندهای صعودی بدست می‌آید و نوسانات را به هم متصل می‌کند. روند صعودی سطح حمایتی برای حرکت‌های بعدی قیمت را نشان می‌دهد و روند نزولی سطح مقاومت برای حرکت‌های بعدی قیمت را نمایان می‌کند.
خطوط حمایت و مقاومت
یکی از مهمترین مباحث تحلیل تکنیکال خطوط مقاومت و حمایت است. خیلی ساده و ابتدایی بخواهیم بگوییم در روندهای نزولی وقتی قیمت در حوالی خط حمایت است، تحلیلگر تکنیکال احتمال می‌دهد که بازار مورد حمایت قرار می‌گیرد. چون در این حالت تقاضای خرید از فروش بیشتر می‌شود و قیمت افزایش پیدا می‌کند.
در مقابل خطوط مقاومت در روند صعودی بازار اتفاق می‌افتد. در این حالت این احتمال در نظر گرفته می‌شود که قیمت در اطراف خط مقاومت نسبت به عبور از آن مقاومت خواهد داشت. چون این احتمال وجود دارد که تقاضای فروش در محدوده مقاومت بیشتر از تقاضای خرید باشد و قیمت کاهش خواهد داشت.
اندیکاتورها
اندیکاتورها یا شاخص‌ها در تحلیل تکنیکال نمودارهای کمکی هستند که به انجام این تحلیل کمک می‌کنند. این نمودارها از اطلاعات تحلیل مثل قیمت، زمان و حجم معاملات و ترکیب با توابع ریاضی ترسیم می‌شوند. این اطلاعات می‌توانند به تصمیم گیری سرمایه‌گذار در آینده کمک کنند.
ایچیموکو
ایچیموکو نوعی اندیکاتور و سیستم معاملاتی است. از این شاخص برای بررسی شناسایی روند سهم، بررسی نقاط حمایت و مقاومت، شناسایی جهت روند و قدرت آن، کسب اطلاعات از سهام در بازه‌های زمانی کوتاه، سیگنال‌گیری برای ورود و خروج از سهم، پیدا کردن حد ضرر و به دست آوردن نقاط بازگشت قیمت سهم استفاده می‌شود.
نمودارهای کاربردی در تحلیل تکنیکال
در تحلیل تکنیکال انواع مختلفی از نمودارها استفاده می‌شوند. سه نمودار خطی، میله‌ای و کندل استیک از معروف‌ترین نمودارهای تحلیل تکنیکال هستند که در ادامه به معرفی آن‌ها خواهیم پرداخت.
نمودار خطی
یکی از ساده‌ترین نمودارهای تکنیکال، نمودار خطی است. در این نمودار قیمت پایانی نماد در مدت زمان مشخص نمایش داده می‌شود.
نمودار میله‌ای
نمودار میله‌ای نوسان و حرکت قیمت را در دوره زمانی مشخص نشان می‌دهد. اطلاعاتی مثل قیمت باز شدن سهم، قیمت بسته شدن و افزایش یا کاهش سهم در این نمودار به صورت میله‌ای نمایش داده می‌شود.
نمودار کندل استیک
نمودارهای کندل استیک یا شمعی از محبوب‌ترین نمودارهای تحلیل بازار بورس هستند. در این نمودار قیمت باز شدن، بالا رفتن و پایین رفتن قیمت و قیمت پایانی و بسته شدن اوراق بهادار در طول یک روز نشان داده می‌شود.
قسمت پهن‌تر هر کندل را بدنه آن می‌نامند. در قسمت بدنه کندل نشان داده می‌شود که قیمت بسته شدن سهم بالاتر از قیمت باز شدن سهم (سیاه / قرمز) است یا پایین‌تر (سفید / سبز) است. به خطهای نازک بالا و پایین بدنه هم که دامنه بالا و پایین قیمت را نشان می‌دهند، سایه گفته می‌شود.
زمانی که بدنه در نمودارهای شمعی به صورت توخالی باشد، یعنی قیمت پایانی یا بسته شدن، از قیمت باز شدن سهم بیشتر شده است. افراد فعال در بورس خوب می‌دانند که این حالت یعنی در بازار آن سهم فشار خرید وجود دارد. اگر بدنه کندل استیک به صورت پر شده باشد، یعنی قیمت بسته شدن از قیمت باز شدن بیشتر است و فشار فروش را نشان می‌دهد.
مزایای تحلیل تکنیکال
تحلیل تکنیکال روشی بسیار قدیمی است که در بازارهای جهانی استفاده می‌شود. از این رو می‌توان گفت که مزایای بسیاری دارد و افراد بسیاری در سراسر جهان از مزایای این روش سود برده‌اند. در ادامه برخی از مهمترین مزایای تحلیل تکنیکال را بررسی کرده‌ایم.
انعطاف پذیری و سازگاری با تمامی بازارها
این روش تحلیل یکی از سازگارترین و پر استفاده‌ترین روش‌ها در بازارهای مختلف است. به طوری که حتی می‌توان گفت در سراسر بازارهای معاملاتی جهان از روش تحلیل تکنیکال استفاده می‌شود.
دسترسی پذیری بیشتر
دسترسی به داده‌های تحلیل تکنیکال ساده است. در این روش نیازی نیست به داده‌های بنیادین دسترسی داشته باشید و به راحتی می‌توانید تغییرات قیمت هر سهم را به صورت نموداری مشاهده کنید.
سرعت بیشتر
سرعت انجام تحلیل تکنیکال خیلی بالاست. شما می‌توانید حتی در چند دقیقه داده‌های مربوط به یک سهم را بررسی کنید. از طرفی با توجه به بصری بودن داده‌ها روی نمودار، سرعت تحلیل بیشتر می‌شود.
مناسب برای همه سرمایه‌گذاری‌ها
تحلیل تکنیکال با اینکه برای سرمایه گذاری‌های کوتاه مدت تاثیر بیشتری دارد، اما سرمایه گذاران بلند مدت هم می‌توانند از داده‌های آن استفاده کنند. برای مثال تحلیلگر می‌تواند در بازه‌های زمانی مختلف نمودارها را بررسی کند.
اعتبار بالا
همانطور که پیش‌تر هم گفتیم، قدمت این تحلیل به 300 سال می‌رسد. با توجه به این قدمت بالا و استفاده از این روش در بازارهای مختلف جهانی، می‌توان گفت که تحلیل تکنیکال روشی معتبر و بسیار قابل اعتماد است.
تکامل یافته بودن
تحلیل تکنیکال در سه قرن گذشته بارها تغییر کرده است و موارد تازه‌ای به آن اضافه شده است. این تغییرات باعث شده‌اند تا این تحلیل همواره در مسیر تکامل قرار گرفته و دقیق‌تر شود.
کمی بودن
این روش تحلیل روشی کمی است؛ یعنی داده‌های آن قابل اندازه گیری‌اند. کمی بودن به سرمایه گذاران کمک می‌کند تا تصمیم‌های منطقی‌تری بگیرند. برای مثال تحلیلگر تکنیکال به سرمایه‌گذاران می‌تواند بگوید که سهم مورد نظر چند درصد سود یا ضرر داشته است و در آینده به چه نقطه‌ای خواهد رسید. این گزارش‌ها برای سرمایه‌گذاران ملموس‌تر هستند.
معایب و محدودیت های تحلیل تکنیکال
تحلیل تکنیکال با همه مزایایی که دارد، اما خالی از اشکال نیست. برخی از محدودیت‌های رایج این تحلیل را در ادامه آورده‌ایم.
اشتباه در تحلیل نمودارها
تحلیلگران ممکن است در تحلیل تکنیکال دچار اشتباه شوند و نمودارها را به اشتباه بررسی کنند. در این صورت داده‌های به دست آمده قابل اعتماد نیستند.
بازه زمانی مورد بررسی
در صورتی که بازه زمانی تعیین شده برای میانگین‌های متحرک با توجه به معامله در حال انجام خیلی کوتاه یا خیلی طولانی باشد، تحلیل تکنیکال با خطا مواجه خواهد شد.
بی توجهی به عوامل خارجی
تمام تمرکز تحلیل تکنیکال روی تغییرات نمودار قیمت‌هاست و توجهی به تاثیر عوامل خارجی ندارد. در حالی که به خصوص در بازار ایران عوامل خارجی و عام تاثیر بسیاری روی بازار دارند. به طوری که حتی ممکن است باعث افزایش چشمگیر یا ضرر هنگفت سرمایه‌ها در بازار شوند.
تفاوت تحلیل تکنیکال با تحلیل بنیادی
تفاوت تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال در نوع نگرش به مقوله بازار است. اگر تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال را دو پیر فرزانه در نظر بگیریم، این دو از نظر فکری و نگاه به جهان تفاوت فاحشی دارند؛ به این صورت که تحلیل بنیادی به دنبال کشف علت‌هاست و براساس علل و دلایل سودآور بودن یا نبودن سهام را بررسی می‌کند.
در مقابل تحلیل تکنیکال هیچ کاری با علت و دلیل ندارد و باور دارد با بررسی روند امروز قیمت سهام می‌توان آینده سهم را پیش بینی کرد. این دو مدل فکری باعث شده تا طرفداران هر کدام از این تفکرات نسبت به تفکر مقابل نقدهایی را وارد کنند. در ادامه برخی از این تفاوت‌ها و نقدها را بررسی کرده‌ایم.
اهمیت دادن به بررسی روند بازار یا اطلاعات بنیادی؟
تحلیلگران تکنیکال باور دارند که تعقیب روند بازار می‌تواند اطلاعات دقیقی به آن‌ها بدهد. در مقابل بنیادی‌ها به ارزش سهام کاری ندارند و تغییرات قیمت‌ها برای آن‌ها مهم نیست. تحلیلگران بنیادی در ترازنامه‌ها و اطلاعات شرکت‌ها به دنبال ارزش‌های ذاتی هر سهم هستند.
سرعت تحلیل تکنیکال یا دقت فاندامنتال؟
سرعت سرمایه گذاری با تحلیل تکنیکال بیشتر می‌شود. در مقابل وقتی از تحلیل بنیادی استفاده می‌کنیم وقت بیشتری برای بررسی بازارها و اطلاعات مربوط به شرکت‌ها باید گذاشت و با دقت بیشتری این کار انجام می‌شود.
اعتماد به تاریخچه قیمت یا باور به ارزش‌های ذاتی؟
در تحلیل تکنیکال تحلیلگر بیش از هر چیز به قیمت‌ها و تاریخچه تغییر قیمت نگاه می‌کند، در صورتی که بنیادی‌ها بیشتر به دنبال ارزش ذاتی هر سهم هستند و آن را با قیمت روز سهم مقایسه می‌کنند.
نگاه تخصصی به یک بازار یا توانایی بررسی همه بازارها؟
دست تحلیلگران تکنیکال در بررسی بازارهای مختلف باز است، در حالی که تمرکز تحلیلگران بنیادی روی یک بازار است. بگذارید این موضوع را با مثالی روشن‌تر کنیم.
فرض کنید می‌خواهید برای اولین بار وارد بازار سرمایه شوید. شما از طریق تحلیل تکنیکال قادر خواهید بود با تحلیل نمودارهای انواع بازارهای مختلف و غیر مرتبط با هم مثل بررسی بازار خودرو، فلزات، پتروشیمی و… بهترین سهام برای سرمایه گذاری را پیدا کنید.
در حالی که با تحلیل فاندامنتال باید هر بازار را به صورت مجزا و به صورت تخصصی بررسی کنید. مثلا شما نمی‌توانید داده‌های مربوط به تحلیل پتروشیمی‌ها را با بازار فلزات مقایسه کنید. از طرفی برای تحلیل هر کدام از این بازارها نیاز به تخصص و اطلاعات کافی درباره آن بازار دارید.
موج سواری روی نوسانات یا پیدا کردن ساحل امن سرمایه گذاری؟
تحلیل تکنیکی روشی بسیار مناسب برای سود گرفتن از نوسانات بازار است، در مقابل از تحلیل فاندامنتال نمی‌توان در سرمایه گذاری‌های کوتاه مدت استفاده کرد، اما می‌توان با پیدا کردن سهام شرکت‌های امن بهترین پیشنهادات را برای سرمایه گذاری‌های بلند مدت داد. همچنین با توجه به طولانی بودن فرآیند این مدل تحلیل مالی معمولا از سودهای آنی و ناشی از نوسانات عقب خواهید ماند.
پیش‌بینی‌های بلند مدت یا بررسی فاکتورهای کوتاه مدت
در تحلیل بنیادین هدف اصلی پیدا کردن شرکت‌ها و سهامی است که در بلند مدت قابل اعتماد باشد. در مقابل تحلیلگر تکنیکال پیش‌بینی خود را در مدت زمان مشخص انجام می‌دهد.
آیا یادگیری تحلیل تکنیکال برای سرمایه گذاری اجباری است؟
پیچیدگی‌های تحلیل تکنیکال و آموزش‌های تخصصی پیچیده و زمان‌بر باعث شده تا بسیاری از افراد وقت کافی برای یادگیری این روش تحلیل نداشته باشند. با این وجود اگر قصد سرمایه گذاری مستقیم در بازار سرمایه داشته باشید، باید حداقل یکی از تحلیل‌های تکنیکال یا بنیادی را بلد باشید.
در غیر این صورت تنها راه مناسب برای سرمایه‌گذاری ورود غیر مستقیم به این دنیای پیچیده و تخصصی است. سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها بهترین روش غیر مستقیم برای ورود به بازار بورس به حساب می‌آید. در این حالت فقط کافیست صندوق مناسب برای سرمایه‌گذاری را پیدا کنید و سپس پول خود را در صندوق مورد نظر قرار دهید.
از اینجا به بعد تحلیل‌های مختلف و فرآیندهای تخصصی سرمایه گذاری با مدیریت صندوق است و شما دیگر نیازی به کسب دانش ندارید.
شما می‌توانید با داراتو سرمایه‌گذاری در صندوق را تجربه کنید و از مزیت برجسته آن نسبت به ابزارهای مالی دیگر بهره‌مند شوید. در ابزار مالی داراتو با کمترین مبلغ می‌توانید ترکیبی از صندوق‌های مختلف را دریافت کنید و با مدیریت کارگزاری آگاه با ریسک کمتر و آگاهانه سرمایه‌گذاری کنید.
برای بررسی داراتو و امکانات آن وارد صفحه طرح‌های سرمایه گذاری داراتو شوید.
سخن پایانی
در این مقاله به طور کامل توضیح دادیم که تحلیل تکنیکال چیست و چه کاربردهایی دارد. همچنین در ادامه مفاهیم مهم و اصطلاحات تحلیل تکنیکال را تعریف کردیم. امیدواریم این مبحث به شما در شناخت بیشتر تحلیل تکنیکال کمک کرده باشد. شما می‌توانید سؤالات خود را درباره این روش تحلیل در قسمت دیدگاه‌ها قرار دهید. تیم تحریریه داراتو پاسخگوی شما خواهد بود.
1 دیدگاه
خیلی کامل بود. ممنون