آیا صندوق های سرمایه گذاری مطمئن هستند؟ – بررسی امنیت صندوق

آیا صندوق‌های سرمایه گذاری مطمئن هستند؟ امنیت صندوق سرمایه گذاری چقدر است؟ سرمایه گذارانی که می‌خواهند وارد بازار بورس شوند و سودای یادگیری تحلیل و حرفه‌ای عمل کردن در این بازار را دارند، همیشه این سؤال‌ها برایشان پیش آمده که مگر می‌شود به صندوق‌ها اعتماد کرد؟ یا اینکه اعتبار صندوق‌ها به اندازه بانک یا سرمایه گذاری مستقیم در بازار بورس هست؟

اعتماد به صندوق‌ها برای سرمایه گذاری از دو منظر قابل بررسی است. یکی اینکه آیا امکان کلاهبرداری در صندوق سرمایه گذاری وجود ندارد و چه ضمانتی برای این موضوع می‌توان داد. دیگری این نکته است که آیا به صندوق‌ها به عنوان روشی کارا برای سرمایه گذاری می‌توان اعتماد کرد و آیا این صندوق‌ها سرمایه‌های ما را بر باد نخواهند داد؟

در این مطلب قرار است از زوایای مختلف به بررسی این سؤالات بپردازیم و در نهایت به این نتیجه برسیم که آیا سرمایه گذاری در صندوق روشی برای سرمایه گذاری مطمئن به حساب می‌آید یا خیر.

امنیت صندوق سرمایه گذاری

امنیت صندوق سرمایه گذاری با اینکه بسیار واضح و روشن است، اما برای بسیاری از افراد پر ابهام به نظر می‌آید. عده‌ای فکر می‌کنند برای مثال بانک‌ها از صندوق‌ها مطمئن‌تر هستند، چون بانک‌ها زیر نظر بانک مرکزی فعالیت می‌کنند. در پاسخ باید گفت نهاد قانونی ناظر بر فعالیت‌های صندوق، سازمان بورس است. یعنی صندوق برای فعالیت باید تاییدیه سازمان بورس را داشته باشد.

به همین منظور در ابتدا برای بررسی اعتبار و قانونی بودن صندوق باید ببینید که صندوق مورد نظر مجوزهای لازم را از سازمان بورس دریافت کرده یا خیر. در کنار مجوز موارد دیگری مثل نظارت بورس، نقد شوندگی بالا، بازدهی و میزان ریسک صندوق و مدیریت حرفه‌ای و اختصاصی دارایی عوامل دیگری‌اند که به شما کمک می‌کنند تا از کارکرد صندوق مطمئن شوید و نگران از دست رفتن سرمایه خود در صندوق‌ها نباشید.

پس با این حساب قبل از هر چیز به این 4 مورد توجه ویژه داشته باشید:

•         نظارت بورس بر صندوق
•         میزان نقد شوندگی
•         بازدهی و ریسک
•         مدیریت حرفه‌ای و اختصاصی دارایی

از طرفی در حال حاضر بیش از 200 صندوق سرمایه گذاری فعال وجود دارد که دارایی‌های آن‌ها روز به روز در حال افزایش است. طبق آخرین آمار موجود نزدیک به 1600 هزار میلیارد ریال دارایی در صندوق‌ها موجود است و این عدد همچنان در حال افزایش است.

همچنین این ابزارهای مالی به خصوص در تورم بهترین گزینه برای سرمایه گذاری به حساب می‌آیند. به همین دلیل در کشورهای پیشرفته عمدتا مردم به سمت این شکل از سرمایه گذاری سوق پیدا می‌کنند.

قوانین ثبت صندوق سرمایه گذاری

اجازه بدهید با بررسی قواعد و قوانین ثبت صندوق مطمئن بودن و اعتبار صندوق‌ها را روشن‌تر کنیم. صندوق‌ها قبل از شروع به کار باید مجوزهای مختلفی را از سازمان بورس دریافت کنند. همچنین با توجه به ماده 2 قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید، صندوق‌ها باید در مرجع ثبت شرکت‌ها هم به ثبت برسند.

مراحل گفته شده که طی شد در ادامه مدارکی مثل مجوزهای اخذ شده، اساسنامه و مدارک شناسایی موسسان صندوق باید به اداره ثبت شرکت‌ها ارائه شود تا برای شرکت سرمایه گذاری مجوز پذیره نویسی صادر شود.

پیش از شروع پذیره نویسی سازمان بورس و اوراق بهادار مواردی مثل اساسنامه و امیدنامه مصوب مجمع صندوق، مدارک مدیر، مدیر ثبت، متولی و حسابرس منتخب مجمع صندوق، مدارک هویتی، اقامتی موسسان، تعداد واحدهای ممتاز پذیره نویسی شده، تاییدیه بانک که نشان بدهد ارزش مبنای واحدهای سرمایه گذاری ممتاز به حساب بانکی صندوق واریز شده و موارد دیگری را از صندوق دریافت می‌کند.

در آخرین مرحله مجوز پذیره نویسی و فروش واحدهای صندوق صادر خواهد شد. هر صندوق باید این فرآیند طولانی را در مرحله تاسیس طی کند، همچنین در طول این مراحل بارها مدارک بررسی و بازبینی می‌شوند. با این حساب می‌توان گفت اگر صندوق مورد نظر شما مجوز دارد، امنیت سرمایه گذاری بیشتری دارد.

آیا صندوق سرمایه گذاری قانونی است؟

همانطور که توضیح دادیم صندوق‌ها با مجوز مستقیم سازمان بورس فعالیت می‌کنند و به همین دلیل کاملا قانونی هستند. فعالیت صندوق‌ها در بند 21 ماده یک قانون بازار اوراق بهادار آمده است و این صندوق‌ها در راستای سیاست‌های کلی اصل 44 قانون اساسی مصوب آذرماه سال 1388 فعالیت خود را آغاز کردند.

سازمان بورس علاوه بر اینکه در ابتدای تاسیس بر فعالیت‌های صندوق تاثیر گذار است و قانونی بودن آن را تایید می‌کند، در ادامه هم این سازمان با نظارت بر عملکرد صندوق باعث می‌شود تا صندوق‌ها همواره تحت سیستم نظارتی فعالیت کنند و سرمایه گذاری‌ها با اطمینان کامل انجام شود.

آیا امکان کلاهبرداری صندوق های سرمایه گذاری وجود دارد؟

با توجه به مواردی که گفتیم و نظارت مستمر سازمان بورس بی تردید می‌توان گفت که امکان کلاهبرداری در صندوق سرمایه گذاری بعید است. صندوق‌ها لایه‌های نظارتی بسیاری دارند. در کنار نظارت بورس بر کارکرد صندوق‌ها، عملکرد آن‌ها به صورت شفاف و مستمر منتشر می‌شود و همه عموم می‌توانند به این اطلاعات دسترسی داشته باشند.

با این وجود عده‌ای با توجه به سابقه منفی مؤسسات مالی و اعتباری و تخلفات این دستگاه‌ها ممکن است در خصوص اعتبار صندوق‌ها تا حدی تردید داشته باشند. دوباره باید تاکید کنیم که سازمان ناظر بر صندوق، سازمان بورس است و مجوز خود را از این سازمان می‌گیرد. در مقابل مجوز تاسیس مؤسسات را بانک مرکزی می‌دهد.

جالب است بدانید که برخلاف سابقه منفی مؤسسات مالی تا به امروز سابقه دزدی و کلاهبرداری در صندوق‌ها وجود نداشته است. از طرفی سازمان بورس به صورت مداوم بر عملکرد صندوق‌ها نظارت دارد و شرایطی را تعیین می‌کند که امکان تخلف وجود نداشته باشد. همچنین شما با مراجعه به وبسایت هر صندوق می‌توانید گزارش تحلیلی و نموداری دقیقی از وضعیت آن صندوق داشته باشید. این گزارش‌ها در فواصل ماهانه و سالانه ارائه می‌شوند.

با توجه به توضیحات ارائه شده می‌توان گفت که سیستم‌های نظارتی به صندوق‌ها اجازه تخلف و کلاهبرداری نمی‌دهند. در ادامه در خصوص این سیستم‌ها بیشتر توضیح داده‌ایم.

سیستم های نظارتی صندوق ها

تا اینجا توضیح دادیم که سازمان بورس چطور از همان ابتدا فعالیت صندوق را تحت نظر قرار می‌دهد. در کنار این سیستم‌های نظارتی موارد دیگری هم وجود دارد که باعث می‌شوند صندوق‌های سرمایه گذاری یکی از مطمئن ترین روش‌های سرمایه گذاری به حساب بیایند. اجازه بدهید در ادامه به بررسی این موارد اطمینان دهنده در خصوص صندوق‌ها بپردازیم.

نظارت سازمان بورس

اولین سیستم نظارتی اطمینان بخش به صندوق، سازمان بورس است. این سازمان در ابتدا با صدور مجوز و در حین فعالیت صندوق با نظارت مستمر بر فعالیت صندوق‌ها به شما اطمینان می‌دهد که فعالیت‌های صندوق قانونی است. از طرفی سازمان بورس با بررسی فرم‌های تکمیل شده صدور و ابطال و همچنین نحوه بایگانی اسناد به طور مستمر بر فعالیت بورس نظارت دارد.

همچنین ناظران بورس با انجام بررسی‌هایی محل فیزیکی دفتر شرکت و امکانات و تجهیزات آن را تایید می‌کنند. نرم افزار صندوق به سازمان بورس این اجازه را می‌دهد تا مواردی مثل صورت‌های مالی، گزارش بازرسی، ثبت اسناد، صورت حساب مشتری‌ها، مراحل صدور و ابطال و محاسبه ارزش خالص دارایی(NAV) را در اختیار داشته باشند.

نظارت ارکان داخلی صندوق

اگر نظارت بورس را نظارت خارجی در نظر بگیریم، نظارت ارکان صندوق نوعی نظارت داخلی به حساب می‌آید. ارکان صندوق یعنی مدیر، متولی و حسابرس صندوق. این نظارت در هر رکن به نوع خاصی انجام می‌شود. در ادامه وظیفه نظارتی هر کدام را توضیح دادیم.

نظارت مدیر: مدیریت صندوق موارد اجرایی صندوق و میزان دریافت‌ها و پرداخت‌ها را بررسی می‌کند. وظایف دیگری مثل نظارت بر عملکرد کارگزاران و مدیر سرمایه گذاری صندوق بر عهده مدیریت صندوق است.

نظارت متولی صندوق: متولی باید دائما عملکرد مدیر و ضامن را تحت نظارت داشته باشد. همچنین متولی بررسی می‌کند که گزارش‌ها و نظرات حسابرس به موقع ارائه شوند و مدیر اطلاعات را طبق برنامه منتشر کرده باشد. از طرفی این مقام باید تخلفات مدیر، ضامن و حسابرس صندوق را به مراجع گزارش بدهد.

نظارت حسابرس: حسابرس عملیات مالی صندوق را بررسی و تنظیم می‌کند و همچنین مسئول تنظیم و اجرای نحوه طراحی و اجرای سیستم کنترل داخلی صندوق است. از طرفی وظیفه بررسی صحت محاسبه ارزش خالص دارایی برعهده این رکن است. حسابرس ناظر گزارش‌ها، صورت‌های مالی و اطلاعات تهیه شده از سوی مدیر است.

نظارت سرمایه گذاران بر صندوق های بورسی

سطح بعدی نظارت مربوط به خود سرمایه گذاران می‌شود. همانطور که پیش‌تر توضیح دادیم، صندوق‌ها ابزارهایی شفاف برای سرمایه گذاری به حساب می‌آیند. به همین منظور سیستم‌های گزارش دهی متعددی ساخته شده‌اند تا سرمایه گذاران بتوانند به صورت مستقیم فعالیت صندوق‌ها را بررسی کنند.

سایت صندوق‌ها، سایت فیپیران و سامانه کدال از جمله ابزارهایی هستند که زیر نظر سازمان بورس فعالیت می‌کنند و به صورت مستمر گزارش‌هایی درباره بازدهی صندوق‌ها در دوره‌های ماهانه، سالانه و وضعیت صندوق از ابتدا تا اکنون ارائه می‌دهند. همچنین مواردی مثل اطلاعات هویتی مؤسسان صندوق در این سامانه‌ها قرار گرفته است تا افراد بتوانند به صورت دقیق عملکرد صندوق‌ها را بررسی کنند.

مواردی که تا اینجا گفته شد، بیشتر از نظر امنیتی صندوق‌ها را تایید می‌کنند و به شما اطمینان می‌دهند که درصد تخلف و کلاهبرداری در صندوق بسیار ناچیز و حتی غیر ممکن است. اما آیا سرمایه گذاری در صندوق از نظر عملکرد هم می‌تواند برای سرمایه گذاران اطمینان بخش باشد؟ در پاسخ باید گفت: در شرایطی بله.

شروط سرمایه گذاری مطمئن در بازارهای مالی

همانطور که در ابتدای مطلب گفتیم، مطمئن بودن از بورس دو وجه دارد، یکی اینکه مطمئن باشیم امکان کلاهبرداری در صندوق وجود نداشته باشد و دیگری اینکه اطمینان حاصل کنیم می‌توان به عملکرد صندوق اطمینان داشت یا خیر. داشتن شروط زیر می‌تواند نشان دهنده مطمئن بودن صندوق از نظر عملکرد برای سرمایه گذاران باشد.

نقد شوندگی بالا شرط اطمینان به صندوق ها

اولین شرطی که اطمینان از عملکرد صندوق را تایید می‌کند، شرط نقد شوندگی صندوق است. نقدشوندگی از اصلی‌ترین چالش‌های سرمایه گذاری است و به همین دلیل در صندوق‌ها توجه ویژه‌ای به آن شده است. مسئله اصلی هم اینجاست که سرمایه گذار می‌خواهد دارایی‌اش در صندوق در سریع‌ترین زمان نقد شود.

صندوق‌ها برای حل این مشکل که در بازار بورس بیشتر با آن مواجهیم از پشتوانه‌هایی مثل سپرده‌های بانکی، سهام شرکت‌ها، اوراق درآمد ثابت و مواردی از این دست بهره می‌برند. این دارایی‌ها نقدشوندگی بالایی دارند و به همین دلیل می‌توانند تضمینی بر سریع‌تر شدن فرآیند نقد شوندگی صندوق باشند.

از طرفی برخی از صندوق‌ها هم با توجه به اینکه ضامن نقد شوندگی دارند، به شما این اطمینان را می‌دهند که پول شما در اسرع وقت قابل نقد شدن و واریز به حساب شماست. ضامن نقد شوندگی شرکتی حقوقی است که ریسک سرمایه گذاری را پایین می‌آورد.

سرمایه گذاری مطمئن در صندوق ها با ریسک کمتر و بازده بیشتر

مقایسه عملکرد صندوق‌ها با روش‌های مشابه سرمایه گذاری نشان می‌دهد که بازدهی صندوق همواره بهتر بوده است. برای مثال شاخص کل بازار بورس در بازه 5 ساله گذشته 19 برابر رشد داشته است. در مقابل بازدهی صندوق سهامی(صندوق هستی بخش آگاه) در همین بازه زمانی بیش از 26 برابر شده است.

این مقایسه نشان می‌دهد که در فرصتی مشابه و در بازاری یکسان همچنان صندوق‌ها می‌توانند رشد چشمگیرتری داشته باشند. از طرفی صندوق‌های دیگر مثل صندوق طلا و درآمد ثابت هم نسبت به خرید فیزیکی طلا بازدهی و سپرده گذاری بانکی بازدهی بهتری داشتند.

در مقایسه صندوق‌ها با روش‌های دیگر سرمایه گذاری می‌توان گفت که تفاوت بانک و صندوق درآمد ثابت با مقایسه آمار و ارقام سود بانکی به راحتی قابل اثبات است.

ابهامی که تا حدی وجود دارد و باید برای روشن کردن آن توضیح بیشتری داد، تفاوت صندوق طلا و خرید فیزیکی طلاست. به همین منظور پیشنهاد می‌کنیم مقاله صندوق طلا یا طلای فیزیکی را مطالعه کنید. در این مقاله به طور کامل توضیح دادیم که صندوق طلا و طلای فیزیکی چه تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند و سرمایه گذاری در کدام یک از این روش‌ها به صرفه‌تر است.

مدیریت دارایی در صندوق روشی مطمئن برای سرمایه گذاری

عامل دیگری که به شما اطمینان کاملی درباره امن بودن سرمایه گذاری در صندوق می‌دهد، عامل مدیریت دارایی است. مدیریت دارایی از اصلی‌ترین فعالیت‌های تیم داراتو است. اجازه دهید با بررسی نحوه عملکرد داراتو در این زمینه توضیح دهیم که چطور این قابلیت می‌تواند شرط بزرگی برای بازدهی بهتر سرمایه شما باشد.

وقتی سرمایه گذاری خود را در ابزار مالی داراتو شروع می‌کنید، در اولین مرحله از شما تستی تحت عنوان ریسک سنجی گرفته می‌شود. در این آزمون میزان ریسک شما در سرمایه گذاری مشخص می‌شود. در ادامه موتور هوشمند داراتو که زیر نظر متخصصان مالی کارگزاری آگاه برنامه نویسی شده، بهترین ترکیب سبد دارایی شامل صندوق‌های مختلف را به صورت اختصاصی پیشنهاد می‌دهد.

ترکیب صندوق‌ها به دو صورت مدیریت و برنامه ریزی می‌شود و از این طریق خطر از دست رفتن دارایی‌های شما در بازارهای منفی کاهش پیدا می‌کند. در روش اول ترکیب دارایی صندوق‌ها به صورت مجزا به صورت ماهانه و سالانه و براساس وضعیت بازار تغییر می‌کند. یعنی شرکت ارائه دهنده صندوق میزان ترکیب دارایی‌های هر صندوق را تغییر می‌دهد.

در مرحله دوم ترکیب صندوق‌ها زیر نظر تیم متخصص مالی داراتو و کارگزاری آگاه با توجه به بازدهی صندوق‌ها در بازه‌های زمانی ماهانه و سالانه تغییر می‌کند. یعنی ممکن است سبد خرید شما شامل 20 درصد صندوق طلا، 65 درصد صندوق درآمد ثابت و 15 درصد صندوق سهامی باشد.

در این حالت مدیریت صندوق براساس میزان ریسک شما اگر ببیند بازار سهام در حال رشد است می‌تواند این ترکیب را در بازه‌های زمانی گفته شده تغییر دهد و کفه ترازوی صندوق سهامی را سنگین‌تر کند. با توجه به بازار و میزان ریسک سرمایه گذار درصد هر کدام از صندوق‌ها ممکن است در هر ماه متفاوت باشد.

این کار در نهایت باعث می‌شود تا سرمایه گذار با مدیریت بهتر و تخصصی‌تری سرمایه گذاری را تجربه کند. به همین منظور می‌توان گفت که یکی از شروط اساسی مطمئن بودن سرمایه گذاری در صندوق‌ها شرط مدیریت دارایی است.

مدیریت دارایی در داراتو روشی برای بازدهی بیشتر

سرمایه گذاری مطمئن با شرکت معتبر

همه مواردی که در این مقاله گفته شد به خوبی گویای این نکته است که صندوق‌ها هم در قوانین و مقررات و هم در عمل روشی کاملا مطمئن برای سرمایه گذاری بوده‌اند. با این وجود می‌توان گفت با سرمایه گذاری در صندوق نیازی نیست نگران کلاهبرداری و دزدی دارایی خود باشید. چون سازمان بورس قوانین و مقررات سرسختانه‌ای برای جلوگیری از این اقدامات وضع کرده است.

سؤالی که اینجا باقی می‌ماند این است که سرمایه گذاران برای حفظ دارایی و افزایش آن، که تنها انگیزه سرمایه گذاری است، چگونه می‌توانند به صندوق‌ها اعتماد کنند. پاسخ به این سؤال خیلی ساده است. سرمایه گذار باید به صندوق‌هایی اعتماد کند که با سابقه‌اند و پشتوانه قوی دارند.

سابقه و عملکرد صندوق‌ها همواره به صورت واضح و روشن گزارش می‌شود. شما می‌توانید با مطالعه این گزارش‌ها ببینید که صندوق در فواصل زمانی ماهانه و سالانه چقدر بازدهی دارند. با توجه به این اعداد و ارقام که زیر نظر سازمان بورس منتشر می‌شود و قابل اعتمادند، می‌توانید تصمیم بگیرید که کدام شرکت و صندوق برای سرمایه گذاری مناسب‌تر است.

سرمایه گذاری در بورس مطمئن تر است یا در صندوق

یکی از چالشی‌ترین سؤال‌ها، به خصوص برای افراد حرفه‌ای و تحلیلگر در بازار بورس، همین سؤال است که آیا سرمایه گذاری در بورس مطمئن‌تر است یا سرمایه گذاری در صندوق. باید بگوییم که بررسی‌های ما از نتیجه عملکرد بازدهی صندوق سهامی و وضعیت سهام نشان داده که صندوق‌ها عملکرد بهتری دارند. پیشنهاد می‌کنیم برای مشاهده این مقایسه مطلب صندوق سهامی یا خرید مستقیم سهام را بخوانید.

سخن پایانی

در این مطلب سعی ما این بود که به طور دقیق و واضح روشن کنیم آیا صندوق‌های سرمایه گذاری مطمئن هستند و امنیت صندوق های سرمایه گذاری چقدر است. در این مطلب دلایلی آوردیم که به خوبی نشان می‌دهند چرا می‌گوییم صندوق‌ها روشی درست برای سرمایه گذاری مطمئن محسوب می‌شوند. برای پاسخ به این سؤال قوانین و مقررات صندوق‌ها را بررسی کردیم و همچنین توضیح دادیم که شیوه‌های نظارتی صندوق‌ها چگونه است.

از طرفی در ادامه مطلب گفتیم که صندوق‌ها در وهله اول امنیت و حفظ اموال شما را تامین می‌کنند و در واقع کلاهبرداری در آن‌ها غیر ممکن است، همچنین روشی مطمئن برای افزایش دارایی و بازدهی بهتر سرمایه گذاری شما هستند. امیدواریم موارد گفته شده در این مقاله کمک کننده بوده باشد.

اما مهمتر نظرات شماست که کمک می‌کند درک بهتری نسبت به اعتماد به صندوق‌ها پیدا کنیم. پس خواهشمندیم تجربه‌های خود و سؤالاتی که برایتان پیش آمده با ما در میان بگذارید. ما در تیم تحریریه داراتو همواره با اشتیاق آماده پاسخگویی به شما هستیم.